W 2000 roku w Żorach zrodził się niezwykły projekt, który wkrótce stał się jedną z wizytówek naszego miasta. Mowa o Centrum Edukacji Regionalnej, czyli miejscu, gdzie już od dwudziestu lat specjaliści i pasjonaci kształcą oraz uwrażliwiają dzieci i młodzież z całego województwa na kulturę, tradycję i historię Górnego Śląska.
Gdy w połowie lat 90. XX wieku wprowadzono do szkół lekcje o małej ojczyźnie, Jadwiga Tabor - pracującej jako doradca metodyczny w Szkole Podstawowej nr 15 w Żorach, szukała pomysłu na uatrakcyjnienie tych zajęć. Zainspirowana warsztatami dla nauczycieli, zorganizowanymi przez Polskie Stowarzyszenie Pedagogów Zabawy Klanza z Lublina wymyśliła, że zamiast w tradycyjny, szkolny sposób przekazywać uczniom wiedzę, trzeba pokazać im, a nawet pozwolić wykonać to, czego się ich uczy. Tak narodził się pomysł „Lekcji regionalizmu na żywo”. Pierwsza taka lekcja, z udziałem uczniów z SP 15, odbyła się 13 marca 2000 roku. Wtedy też oficjalnie swoją działalność rozpoczęło Centrum Edukacji Regionalnej, noszące w tamtym czasie nazwę Żorskiego Centrum Regionalnego w Osinach.
Zajęcia okazały się wielkim sukcesem. Stało się tak, ponieważ Jadwiga Tabor zaangażowała do współpracy nie tylko nauczycieli i pedagogów, takich jak Renata Śniegoń, Leokadia Buchman, Mirosława Bieg, Maria Hanslik czy Urszula Niechoj, ale także wybitnych specjalistów i pasjonatów kultury i tradycji naszego regionu: Zofię Przeliorz, Erykę Krawczyk, Anielę Wicherek, Ewelinę Mrowiec, Joannę Kipkę oraz Ludwika Wróbla. Dzięki ich zaangażowaniu w pracę z uczniami wieści o „lekcjach regionalizmu na żywo” szybko rozeszły się po regionie, a do Centrum Edukacji Regionalnej zaczęły zgłaszać się kolejne szkoły, chętne do udziału w zajęciach. – Za początku lekcje były prowadzone dwa razy w tygodniu, ale szybko okazało się, że to za mało, więc zwiększono ich liczbę do pięciu dni. Teraz Centrum Edukacji Regionalnej odwiedza rocznie prawie dziesięć tysięcy uczniów i przedszkolaków – mówi Jadwiga Tabor, kierownik CER.
Działalność Centrum Edukacji Regionalnej to jednak nie tylko „lekcje regionalizmu na żywo”, ale też cykliczne szkolne, powiatowe i wojewódzkie konkursy: ortograficzne, plastyczne, z wiedzy o mieście, regionie czy Polsce. CER organizuj też seminaria i konferencje naukowe, warsztaty, biesiady oraz spotkania integracyjne dla obcokrajowców. Prowadzi również działalność wydawniczą. Już we wrześniu 2000 roku ukazał się pierwszy numer „Bajtla”, czyli czasopisma dla dzieci, które do dzisiaj wydawane jest przez CER. Oprócz niego cyklicznie wydawane są też czasopisma: „Czas pracy i świętowania w śląskich tradycjach ludowych - tradycja a współczesność”, „Żory znane i nieznane - Poznaj swoje miasto i ojczyznę” czy antologia tekstów „O Ślōnsku po ślōnsku”. Podczas dwudziestu lat działalności CER wydał też wiele publikacji okazjonalnych.
Liczba nagród i odznaczeń, jakie przez te dwie dekady działalności otrzymało Centrum oraz jego pracownicy, jest równie okazała: „Ślązak Roku 2008” oraz nagroda główna XVIII Konkursu „Po naszymu - czyli po Śląsku” dla Ludwika Wróbla, Srebrne Odznaki Honorowe za Zasługi dla Województwa Śląskiego dla Urszuli Niechoj, Leokadii Buchman i Mirosławy Bieg oraz Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Śląskiego dla Jadwigi Tabor w 2010 roku, prestiżowa nagroda miejska Phoenix Sariensis dla Żorskiego Centrum Regionalnego w 2012 roku, Nagroda Marszałka Województwa Śląskiego za „Wydarzenie Muzealne Roku 2015” w kategorii: „dokonania z zakresu inicjatyw edukacyjnych oraz popularyzacji dziedzictwa kulturowego” w 2016 roku, a rok później Srebrne Odznaki Honorowe za Zasługi dla Województwa Śląskiego dla Joanny Zygmund-Kipki i Urszuli Wróbel. W 2017 roku za swoją działalność na rzecz edukacji regionalnej Jadwiga Tabor otrzymała nagrodę Phoenix Sariensis oraz Nagrodę Kulturalną Prezydenta Miasta w kategorii „Ochrona Kultury”. Ponadto redakcja „Dziennika Zachodniego” przyznała jej nagrodę „Człowieka roku 2017” za działalność na rzecz regionalizmu, miasta Żory i województwa śląskiego.
W piątek, 13 marca 2020 roku Centrum Edukacji Regionalnej będzie obchodziło swoje 20. urodziny. - Będzie to czas podsumowań i refleksji nad tym, „jak to dawniej bywało”. Nie zapomnimy jednak także o współczesności, ponieważ Centrum wciąż się rozwija i rozszerza swoją działalność oraz ofertę – podkreśla Jadwiga Tabor.
Więcej informacji o CER można znaleźć na stronie internetowej
