Najpopularniejsze wiadomości i informacje dla miasta Żory

Żory – miasto z tradycją i nowoczesnością w jednym miejscu

Żory to miasto, które doskonale łączy przeszłość z nowoczesnością. Jego ulice pamiętają średniowieczne początki, a jednocześnie pełne są dynamicznej energii współczesności. Spacerując po zabytkowym rynku, możesz poczuć ducha dawnej historii, podczas gdy zaledwie kilka kroków dalej natkniesz się na nowoczesne przestrzenie kulturalne czy innowacyjne rozwiązania architektoniczne. To właśnie ta unikalna mieszanka tradycji i nowoczesności sprawia, że Żory są tak wyjątkowe – miasto, które z szacunkiem dla przeszłości odważnie patrzy w przyszłość.

• Skąd pochodzi nazwa Żory i co oznacza?
• Kto założył miasto Żory?
• Czy Żory należą do Śląska?
• Jak rozwijało się miasto Żory na przestrzeni wieków?

Skąd pochodzi nazwa Żory i co oznacza?

Nazwa Żory ma swoje korzenie w języku staropolskim. Pochodzi od słowa "żar", które oznaczało wypalanie, ogień czy popiół. Nie jest to przypadek, ponieważ w przeszłości ziemie, na których powstało miasto, były przystosowywane pod osadnictwo metodą wypalania lasów – tak zwanym żarzeniem. W ten sposób tworzono wolne od drzew tereny, które można było wykorzystać pod budowę oraz rolnictwo.

Miejscowość Żory powstała właśnie na takim obszarze wypalonego lasu, co odzwierciedla sama nazwa. Wypalanie lasów było w tamtych czasach popularną techniką przygotowywania ziemi do uprawy, a proces ten miał istotny wpływ na tożsamość wielu osad. Ciekawostką jest, że Żory powstały w XIII wieku, a prawa miejskie uzyskały w 1272 roku. W historii miasta, ogień miał jeszcze większe znaczenie – wielokrotnie niszczył je pożar, co jeszcze bardziej podkreśla symbolikę nazwy.

Dzisiejsze Żory nawiązują do swojej historii choćby poprzez coroczne święto Święto Ognia, obchodzone ku pamięci dawnych pożarów. To wydarzenie symbolicznie łączy miasto z jego nazwą, a także historią walki z żywiołem ognia.

Kto założył miasto Żory?

Kiedy powstały Żory? Miasto Żory zostało założone w 1272 roku przez księcia opolsko-raciborskiego Władysława, który nadał osadzie prawa miejskie na zasadach prawa magdeburskiego. Był to czas intensywnej urbanizacji na Śląsku, kiedy władcy zakładali nowe miasta, by rozwijać gospodarkę i wzmacniać swoje terytoria.

Władysław, chcąc przekształcić osadę w ważne centrum handlowe i rzemieślnicze, przyciągnął nowych osadników oraz kupców, co znacząco przyspieszyło rozwój miasta. Nadanie praw miejskich według niemieckich wzorców pozwalało lepiej organizować życie społeczne, co było typowe dla miast zakładanych w tamtym okresie. Żory leżały na ważnych szlakach handlowych, co dodatkowo wspierało ich znaczenie w regionie.

Czy Żory należą do Śląska?

Tak, Żory należą do Śląska i leżą w jego historycznej części, na Górnym Śląsku. Miasto znajduje się w województwie śląskim, a konkretniej w jego południowo-zachodniej części, niedaleko takich miast jak Rybnik, Gliwice czy Katowice. Górny Śląsk, w tym także Żory, charakteryzuje się silną tożsamością regionalną, bogatą historią oraz przemysłowym dziedzictwem, które do dzisiaj ma wpływ na życie mieszkańców.

Jak rozwijało się miasto Żory na przestrzeni wieków?

Miasto Żory przeszło długą i fascynującą drogę rozwoju od momentu swojego założenia w 1272 roku. Początkowo było niewielką osadą założoną przez księcia opolsko-raciborskiego Władysława na prawie magdeburskim, co ułatwiło jego urbanizację i przyciągnęło nowych osadników. W XIII wieku miasto, dzięki swojemu położeniu na ważnych szlakach handlowych, szybko stało się lokalnym centrum rzemiosła i handlu, co znacząco wspierało jego rozwój.

W XIV wieku Żory znalazły się pod panowaniem Czech, a w 1526 roku, gdy korona czeska przeszła w ręce Habsburgów, miasto trafiło pod rządy austriackie. To był czas, kiedy miasto doświadczyło wzlotów i upadków. W XIV i XV wieku Żory były niszczone przez pożary, co miało wpływ na ich rozwój. Odbudowa zajmowała czas, ale miasto konsekwentnie się rozwijało. W czasach nowożytnych, pod austriackim panowaniem, Żory nadal były istotnym punktem handlowym i rzemieślniczym.

W XVIII wieku, po wojnach śląskich, miasto przeszło pod panowanie Prus, a później Niemiec, co miało wpływ na jego architekturę i przemysłowy rozwój. W XIX wieku, podobnie jak inne miasta na Śląsku, Żory zaczęły industrializować się, choć nie na taką skalę jak sąsiednie miasta jak Rybnik czy Katowice. Niemniej jednak rozwój infrastruktury, budowa kolei i rozwój małych zakładów przemysłowych sprawiły, że miasto zyskało na znaczeniu.

Przełomowy moment dla Żorów przyszedł po I wojnie światowej. W wyniku plebiscytu na Górnym Śląsku oraz powstań śląskich, Żory w 1922 roku znalazły się w granicach Polski. W dwudziestoleciu międzywojennym miasto zaczęło się rozwijać jako część odrodzonej Polski, choć nadal pozostawało nieco na uboczu głównych ośrodków przemysłowych regionu.

Podczas II wojny światowej Żory zostały włączone do III Rzeszy, a w 1945 roku miasto zostało poważnie zniszczone w wyniku działań wojennych. Po wojnie Żory były odbudowywane, a w czasach PRL-u ich rozwój przyspieszył dzięki industrializacji i rozbudowie przemysłu. Miasto zaczęło rosnąć jako ośrodek mieszkaniowy dla pracowników pobliskich kopalń i zakładów przemysłowych.

Współcześnie, po transformacji ustrojowej w 1989 roku, Żory przeszły kolejną zmianę. Miasto stopniowo odchodziło od przemysłu ciężkiego na rzecz usług, handlu oraz rozwoju nowych dzielnic mieszkaniowych. W XXI wieku Żory stawiają na modernizację i rewitalizację. Powstały nowe osiedla, centra handlowe, parki, a miasto zyskało na znaczeniu jako miejsce przyjazne do życia, z bogatą ofertą rekreacyjną i kulturalną.

Przeczytaj Czy Żory były niemieckie? Poznaj trudną historię miasta! 

PSZOK Żory – informacje praktyczne i cennik odpadów

PSZOK w Żorach, czyli Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, to miejsce, gdzie w prosty sposób możesz pozbyć się problematycznych odpadów, jednocześnie dbając o środowisko. Jeśli masz zużyte sprzęty elektroniczne, stare meble, czy odpady budowlane, PSZOK przyjmuje je zgodnie z określonymi zasadami, często bezpłatnie. Ale co z cennikiem i rodzajami odpadów, które można tam oddać? Warto poznać szczegóły, aby uniknąć niepotrzebnych kosztów i dowiedzieć się, jakie limity obowiązują. Przygotuj się na uporządkowanie swoich śmieci w sposób zgodny z przepisami – PSZOK w Żorach to wygodne rozwiązanie dla każdego gospodarstwa domowego.

• Godziny otwarcia PSZOK Żory i adres – kiedy możesz oddać odpady
• Co można oddać w PSZOK Żory – zasady segregacji i lista akceptowanych odpadów
• Cennik PSZOK Żory – jakie odpady przyjmowane są bezpłatnie

Godziny otwarcia PSZOK Żory i adres – kiedy możesz oddać odpady

Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) w Żorach znajduje się na ul. Okrężnej 5 i jest dostępny dla mieszkańców przez cały rok, z wyjątkiem świąt oraz dni ustawowo wolnych od pracy.

Godziny otwarcia PSZOK:

• Poniedziałek, czwartek: od 9:00 do 16:00

• Środa, piątek: od 10:00 do 18:00

• Sobota: od 8:00 do 14:00

Dzięki tym godzinom możecie wygodnie dostarczyć odpady w dogodnym dla Was terminie, unikając nadmiaru śmieci w gospodarstwie domowym.

Co można oddać w PSZOK Żory – zasady segregacji i lista akceptowanych odpadów

W Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) w Żorach można bezpłatnie oddać selektywnie zebrane odpady komunalne, jeśli pochodzą z nieruchomości objętych gminnym systemem odbioru odpadów. Przedsiębiorcy i właściciele nieruchomości niezamieszkałych muszą liczyć się z opłatą, zgodnie z cennikiem dostępnym w Biurze Obsługi Klienta.

Akceptowane odpady w PSZOK Żory:

• Papier i tektura
• Szkło
• Metale
• Tworzywa sztuczne
• Opakowania z drewna i tekstyliów
• Chemikalia i opakowania po nich
• Zużyte baterie, akumulatory, świetlówki, żarówki
• Leki
• Sprzęt elektryczny i elektroniczny (kompletny)
• Odpady zielone (liście, trawa, gałęzie do 1 m długości)
• Odpady biodegradowalne
• Odpady wielkogabarytowe (np. meble)
• Zużyte opony (samochodowe i z jednośladów)
• Odpady poremontowe
• Popiół i żużel z budynków ogrzewanych paliwem stałym

Odpady, których PSZOK w Żorach nie przyjmuje:

• Zmieszane odpady komunalne
• Odpady zawierające azbest
• Papa, gonty, ondulina, wełna mineralna
• Styropian budowlany
• Ziemia, kamienie
• Części samochodowe (np. zderzaki, lampy)
• Nieszczelne opakowania z chemikaliami

Cennik PSZOK Żory – jakie odpady przyjmowane są bezpłatnie

W PSZOK Żory bezpłatnie można oddać wyłącznie odpady pochodzące z nieruchomości zamieszkałych, objętych gminnym systemem odbioru odpadów komunalnych. Odpady dostarczone przez mieszkańców, które nie budzą wątpliwości co do ich pochodzenia, przyjmowane są bez opłat. Jednakże, jeśli ilość lub rodzaj odpadów sugeruje, że powstały na terenie nieruchomości niezamieszkałej lub w wyniku większych prac budowlanych, remontowych czy rozbiórkowych, PSZOK odmówi bezpłatnego przyjęcia tych odpadów. Takie prace wymagają zazwyczaj pozwolenia lub zgłoszenia do organu administracyjnego, co sprawia, że ich odpady są traktowane inaczej.

W ramach bezpłatnego przyjęcia akceptowane są m.in.:

• Papier, tektura
• Szkło, metale
• Tworzywa sztuczne
• Opakowania z drewna, tekstyliów
• Odpady wielkogabarytowe (np. meble)
• Odpady poremontowe w niewielkich ilościach
• Zużyte opony (samochodowe i z jednośladów)
• Odpady zielone (liście, trawa, gałęzie)

Odpady poremontowe czy budowlane w większych ilościach, powstałe podczas większych projektów, wymagają zgłoszenia i są przyjmowane zgodnie z cennikiem, który można znaleźć w Biurze Obsługi Klienta PSZOK.

Tężnia Solankowa w Żorach – Nowoczesne sanatorium pod gołym niebem

Jak wygląda tężnia w Żorach? To nowoczesne miejsce rekreacji, otwarte w 2022 roku, stanowi przystań zdrowia i spokoju dla mieszkańców oraz odwiedzających. Imponujące rozmiary i oryginalny wygląd tężni przyciągają wzrok i zachęcają do skorzystania z jej unikalnych właściwości leczniczych. Zbudowana z gałęzi, przez które przepływa solanka, żorska tężnia tworzy specyficzny mikroklimat, korzystny dla zdrowia. Administrowana przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji (MOSiR) w Żorach, staje się centrum wypoczynku na świeżym powietrzu, dostępnym od wiosny do późnej jesieni. Działalność tężni to nie tylko chwila relaksu, ale i okazja do zatroszczenia się o własne zdrowie w naturalny sposób. Odwiedzając Żory, nie przegap okazji, by doświadczyć tego wyjątkowego miejsca, które łączy zalety sanatorium z dostępnością miejskiego parku.

• Czym jest Tężnia solankowa oraz w jaki sposób działa?
• Architektura i design tężni w Żorach
• Jak korzystać z tężni w Żorach? Praktyczne informacje dla odwiedzających

Czym jest Tężnia solankowa oraz w jaki sposób działa?

Tężnia solankowa, choć może brzmieć jak relikwia przeszłości, to w rzeczywistości jest niezwykle fascynującym obiektem, który od wieków odgrywa ważną rolę w lecznictwie naturalnym. Często znajdujące się w malowniczych parkach uzdrowiskowych, te konstrukcje przypominają olbrzymie, drewniane kratownice wypełnione gałęziami tarniny lub innego krzewu. Ale jak dokładnie działa tężnia solankowa i dlaczego warto odwiedzić takie miejsce?

Podstawowa zasada działania tężni solankowej opiera się na naturalnym procesie parowania. Solanka, czyli woda nasączona solą, jest przepompowywana na górę tężni, skąd spływa po rozłożonych gałęziach. Podczas tego procesu woda paruje, a powietrze wokół tężni wzbogaca się o mikroelementy solne. Spacerując wokół tężni, można zatem oddychać powietrzem nasyconym jodem, magnezem, wapniem i innymi minerałami, co jest porównywalne z morską bryzą.

Korzyści zdrowotne inhalacji solankowej

Korzyści płynące z inhalacji solankowej są wielorakie i doceniane zwłaszcza przez osoby cierpiące na różne dolegliwości. Inhalacja jodem wzbogaconego powietrza może przynosić ulgę w chorobach dróg oddechowych, takich jak astma czy przewlekłe zapalenie oskrzeli. Dodatkowo, mikroklimat wokół tężni ma działanie antyalergiczne i wspomaga odporność organizmu. Osoby cierpiące na problemy skórne, takie jak egzema czy łuszczyca, również mogą zauważyć poprawę po regularnych spacerach w pobliżu tężni.

Spacerując między drewnianymi ramami tężni, można poczuć się jak na plaży, oddychając głęboko powietrze przesycone solą morską. To naturalne spa, dostępne często bez opłat, w sercu wielu uzdrowiskowych miasteczek, zapewnia nie tylko relaks, ale i realne korzyści zdrowotne. Tężnie solankowe, przez swoje piękno i prozdrowotne właściwości, przyciągają zarówno turystów, jak i osoby szukające naturalnych metod wspomagania zdrowia. Czyż nie warto więc wybrać się na taką niezwykłą terapię, czerpiąc z dawnych metod leczniczych w nowoczesny sposób?

Architektura i design tężni w Żorach

Tężnia solankowa w Żorach znajduje się na terenie Parku Cegielnia. To nie tylko obiekt zdrowotny, ale również prawdziwy majstersztyk architektoniczny, który z powodzeniem łączy tradycyjne metody budowy z nowoczesnym designem. Jej wyjątkowa struktura i zastosowane materiały przyciągają zarówno miłośników zdrowego trybu życia, jak i entuzjastów architektury.

Żorska tężnia solankowa została zaprojektowana jako okazała konstrukcja o kształcie okręgu, co jest rzadkością wśród tężni solankowych. Jej imponująca średnica wynosi 30 metrów, a wysokość osiąga 7 metrów. Wykorzystanie naturalnych gałęzi, przez które przepływa solanka, nie tylko wspiera proces ewaporacji soli, ale także wpisuje się w ekologiczne podejście do budownictwa. Drewno, jako główny materiał konstrukcyjny, zapewnia trwałość i estetyczny wygląd, jednocześnie harmonijnie komponując się z otaczającym parkiem.

Unikalne elementy designu

Żorska tężnia solankowa wyróżnia się kilkoma elementami, które czynią ją unikatową w skali regionu, a nawet kraju:

1. Ścieżka spacerowa na koronie tężni - To innowacyjne rozwiązanie umożliwia zwiedzającym podziwianie zarówno samej tężni z góry, jak i rozciągającej się wokół niej malowniczej okolicy. Jest to idealne miejsce na chwile relaksu i refleksji, skąd można obserwować efekty pracy tężni i efekt terapeutyczny solanki.

2. Multimedialna fontanna - Znajdująca się w centrum tężni fontanna to prawdziwy spektakl wizualny i dźwiękowy. Po zmroku, dzięki zastosowaniu efektów świetlnych, tężnia przemienia się w fascynujący obiekt multimedialny, przyciągając wzrok nie tylko mieszkańców Żor, ale i turystów.

3. Nietuzinkowy kształt i rozmiary - Okrągła forma tężni nie tylko optymalizuje proces dystrybucji solanki, ale również stanowi odważne odejście od tradycyjnych, prostokątnych konstrukcji. To świadczy o kreatywnym podejściu projektantów i odwadze w eksplorowaniu nowych możliwości w dziedzinie designu użytkowego.

Jak korzystać z tężni w Żorach? Praktyczne informacje dla odwiedzających

Odwiedzając tężnię solankową w Żorach, masz niepowtarzalną okazję do skorzystania z jej leczniczych właściwości oraz podziwiania unikatowej architektury. Aby w pełni wykorzystać potencjał tego miejsca, warto znać kilka praktycznych wskazówek dotyczących korzystania z tężni.

Tężnia w Żorach jest dostępna dla odwiedzających w sezonie od wiosny do późnej jesieni. Dokładne daty otwarcia i zamknięcia są ogłaszane przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Żorach, co pozwala na zaplanowanie wizyty z odpowiednim wyprzedzeniem. Wstęp na teren tężni jest bezpłatny, co sprawia, że jest to doskonała opcja na zdrowotny i niedrogi sposób spędzania czasu na świeżym powietrzu.

• Zalecenia dotyczące czasu i częstotliwości inhalacji

Aby osiągnąć najlepsze efekty zdrowotne, zaleca się spędzenie wokół tężni od 1 do 2 godzin podczas jednej wizyty. Taki czas pozwala na głębokie inhalacje aerozolu solankowego, który ma dobroczynne działanie na układ oddechowy. Inhalacje są najbardziej efektywne w czasie bezwietrznej pogody, kiedy mikroklimat wokół tężni jest najbardziej nasycony jodem i innymi mikroelementami.

Osoby cierpiące na astmę, alergie lub inne problemy z układem oddechowym mogą odczuć znaczną poprawę po regularnych wizytach w tężni. Zaleca się korzystanie z tężni 2-3 razy w tygodniu przez okres 2-3 tygodni, aby uzyskać optymalne rezultaty.

• Dodatkowe udogodnienia

Tężnia w Żorach jest wyposażona w taras widokowy, z którego można podziwiać piękno lokalnego krajobrazu podczas inhalacji. Jest to doskonałe miejsce na chwilę relaksu oraz kontemplacji, które dodatkowo wzbogaca doświadczenie wizyty w tężni. Korzystanie z tężni solankowej w Żorach to nie tylko sposób na poprawę zdrowia, ale także szansa na cieszenie się pięknem i spokojem tego wyjątkowego miejsca. Regularne wizyty mogą znacząco wpłynąć na poprawę jakości życia, zwłaszcza dla osób borykających się z problemami zdrowotnymi.

Kiedy jest święto ogniowe w Żorach?

Święto Ogniowe w Żorach to niezwykłe wydarzenie, które od wieków przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów. Co roku, 11 maja, ulice miasta rozświetlają tysiące pochodni, tworząc wyjątkowy klimat, który nawiązuje do tradycji upamiętniającej wielki pożar z 1702 roku. To jedyna taka procesja w Polsce, a jej atmosfera pełna symboliki i historii wciąga każdego, kto choć raz weźmie w niej udział. Chcesz poczuć magię płonących pochodni i zanurzyć się w tej wyjątkowej, historycznej tradycji? Święto Ogniowe w Żorach to okazja, której nie można przegapić!

• Wielki pożar z 1702 roku, który zmienił miasto
• Uroczystości Święta Ogniowego dawniej i dziś – od procesji do pokazów laserów
• Żorski Bieg Ogniowy – nowa tradycja w starym klimacie

Wielki pożar z 1702 roku, który zmienił miasto

Wielki pożar Żor z 1702 roku to jedno z najbardziej dramatycznych wydarzeń w historii tego miasta. Katastrofa wybuchła w maju, kiedy większość domów w Żorach była jeszcze drewniana. Pożar, który prawdopodobnie zaczął się w jednym z budynków mieszkalnych, szybko przeniósł się na inne, trawiąc większą część zabudowy miasta. Ogień nie oszczędził ani domów, ani kościoła, ani ratusza, a wielu mieszkańców straciło dorobek życia. Miasto przez wiele lat po tym wydarzeniu zmagało się z odbudową, jednak udało się podnieść z popiołów i zapoczątkować nową, murowaną zabudowę, która miała zapewnić większe bezpieczeństwo na przyszłość.

To wydarzenie było tak znaczące, że jego upamiętnienie stało się częścią lokalnej tożsamości. Święto Ogniowe, obchodzone 11 maja, nawiązuje do tej tragicznej historii, ale jest też symbolem odradzającej się nadziei. Tradycja corocznego Święta Ogniowego przetrwała do dziś i przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów, którzy powinni również odwiedzić Muzeum Ognia w Żorach. Co ciekawe, to święto jest jednym z nielicznych w Polsce, które koncentruje się wokół żywiołu ognia, a obchody są niezwykle widowiskowe.

Podczas Święta Ogniowego ulicami miasta przechodzi imponujący pochód, w którym udział biorą mieszkańcy, przebrani w historyczne stroje, a wieczorem rozpalane są symboliczne ogniska. Do tego odbywają się różne imprezy kulturalne, koncerty oraz pokazy artystyczne, które tworzą niezwykłą atmosferę. Ogień, który kiedyś niszczył, dziś staje się symbolem przetrwania i odrodzenia.

Uroczystości Święta Ogniowego dawniej i dziś – od procesji do pokazów laserów

Dawniej, Święto Ogniowe miało bardzo uroczysty i refleksyjny charakter. Głównym punktem obchodów była procesja, w której brali udział mieszkańcy, duchowni oraz lokalne władze. Ulice miasta wypełniały się ludźmi niosącymi świece i pochodnie, co miało symbolizować zarówno pamięć o pożarze, jak i modlitwę o ochronę przed przyszłymi katastrofami. Procesja zaczynała się w kościele parafialnym i przemierzała główne ulice miasta, często kończąc się na rynku, gdzie odbywały się nabożeństwa. To była forma wyciszonej, ale podniosłej refleksji nad losem miasta. W tamtych czasach obchody miały głównie religijny wymiar, a ogień, który zniszczył Żory, stawał się elementem duchowego przesłania.

Dziś obchody nabrały znacznie bardziej nowoczesnego charakteru, choć ich duch pozostał niezmieniony. Wciąż organizowane są uroczyste procesje z udziałem mieszkańców i władz, ale święto stało się bardziej festiwalem niż wyłącznie religijną uroczystością. Wieczorna procesja z pochodniami nadal jest ważnym elementem, jednak do programu dołączyły liczne atrakcje kulturalne i rozrywkowe. Co roku w Żorach odbywają się koncerty, wystawy, warsztaty dla dzieci i dorosłych, a także pokazy artystyczne nawiązujące do historii miasta. Ulicami przemierza Żorek - maskotka miasta.

Największą zmianą w ostatnich latach stało się wprowadzenie nowoczesnych pokazów świetlnych. Klasyczne pochodnie w procesji zostały uzupełnione o pokazy laserowe, które przyciągają tłumy. Współczesne technologie sprawiły, że święto stało się nie tylko wydarzeniem lokalnym, ale także turystycznym magnesem. Widowiskowe efekty świetlne nawiązują do ognia, który kiedyś zniszczył miasto, ale teraz – w symbolicznej formie – staje się elementem budującym jego nowoczesny wizerunek. Pokazy laserów często łączone są z muzyką i wizualizacjami, co tworzy prawdziwie spektakularny efekt. W ten sposób dawny element grozy został zamieniony w pełen nadziei symbol rozwoju i nowoczesności.

Żorski Bieg Ogniowy – nowa tradycja w starym klimacie

Żorski Bieg Ogniowy to niezwykła impreza sportowa, która doskonale łączy nowoczesność z tradycją, wpisując się w klimat historycznego Święta Ogniowego. Choć bieg jest stosunkowo nową atrakcją, odbywa się w wyjątkowej oprawie nawiązującej do dawnych procesji z pochodniami. Jego trasa, o długości 5 km, wiedzie uliczkami miasta, a uczestnicy pokonują ją po zmroku, w świetle rozpalonych pochodni. To połączenie sportu i tradycji sprawia, że Żorski Bieg Ogniowy zyskał popularność nie tylko wśród lokalnych mieszkańców, ale i biegaczy z całego regionu, którzy przyjeżdżają, by wziąć udział w tym nietypowym wydarzeniu.

Co sprawia, że ten bieg jest wyjątkowy? Przede wszystkim jego niepowtarzalna atmosfera. Start o zmierzchu, kiedy miasto oświetlają migoczące płomienie pochodni, tworzy magiczny klimat. Trasa przebiega przez najważniejsze miejsca w centrum Żor, w tym przez zabytkowe uliczki i rynek, gdzie na uczestników czekają kibicujący mieszkańcy oraz muzyka, podkręcająca tempo i emocje. To wydarzenie to nie tylko sportowa rywalizacja, ale także podróż przez historię miasta – biegnąc, można niemal poczuć ducha dawnych czasów i przypomnieć sobie o dramatycznym pożarze, który niegdyś ogarnął te same ulice.

W biegu może wziąć udział każdy, niezależnie od poziomu zaawansowania. To wydarzenie dla wszystkich – od zapalonych biegaczy, którzy liczą na dobry wynik, po osoby, które chcą po prostu poczuć wyjątkową atmosferę. Wiele osób uczestniczy w biegu rekreacyjnie, ciesząc się chwilą i podziwiając płonące pochodnie, które wyznaczają trasę. W końcu Żorski Bieg Ogniowy to nie tylko wyścig, ale przede wszystkim spotkanie, które pozwala zjednoczyć mieszkańców, turystów i miłośników sportu we wspólnym celebrowaniu miejskiej tradycji.

Z roku na rok bieg zyskuje coraz większą popularność, a liczba uczestników rośnie, co pokazuje, że tradycja Święta Ogniowego znalazła w nim nowoczesną kontynuację. Organizatorzy dbają o to, aby każdy uczestnik czuł się częścią tej wyjątkowej historii – każdy dostaje pamiątkowy medal, a po zakończeniu biegu często odbywa się wspólna biesiada przy ogniskach czy pokazach świetlnych. To moment, kiedy nowoczesność łączy się z przeszłością, a sport staje się częścią lokalnej tradycji.

Kościół św. Filipa i Jakuba w Żorach – Perła architektury sakralnej

Kościół św. Filipa i Jakuba w Żorach, zlokalizowany przy ulicy Garncarskiej, to jedno z najbardziej charakterystycznych miejsc tego miasta. Stanowi on nie tylko centrum duchowe dla lokalnej społeczności, ale również jest wyjątkowym przykładem architektonicznym, który przyciąga miłośników historii i sztuki z całej Polski. Dlaczego ten kościół jest uważany za perłę architektury sakralnej? Jego unikalna budowla, bogata historia oraz artystyczne detale nie tylko świadczą o długiej tradycji religijnej Żor, ale także są świadectwem kunsztu dawnych rzemieślników i architektów. Odkrywanie kościoła św. Filipa i Jakuba to jak podróż w czasie – od jego wczesnośredniowiecznych początków, przez znaczące przebudowy w różnych epokach, po współczesne prace konserwatorskie. Każdy element architektury, od gotyckich sklepień po barokowe ołtarze, opowiada fragment historii Żor, ukazując zmiany, które przeszło miasto i jego mieszkańcy.

• Początki kościoła św. Filipa i Jakuba – tajemnice XIII-wiecznych murów
• Wnętrze kościoła św. Filipa i Jakuba – bogato zdobione ołtarze i historyczne dzwony
• Pożary i odbudowa świątyni – największe zniszczenia w historii kościoła
• Kaplica Matki Bożej Żorskiej – barokowa perełka przylegająca do świątyni
• Informacje praktyczne - msze, spowiedź w Żorach

Początki kościoła św. Filipa i Jakuba – tajemnice XIII-wiecznych murów

Kościół św. Filipa i Jakuba w Żorach przy ulicy Garncarskiej 16, choć w obecnej formie powstał w XVI wieku, swoje korzenie ma znacznie głębiej, w XIII wieku. Z tego okresu wywodzi się cała historia związana z pierwszymi budowlami sakralnymi na tych ziemiach. W tym czasie, niedługo po wybudowaniu murów miejskich, zadecydowano o wzniesieniu kościoła farnego, który miał stać się centralnym miejscem kultu. Co ciekawe, mimo iż datuje się jego budowę na przełom XIII i XIV wieku, to losy tego pierwotnego kościoła są owiane tajemnicą.

Nie mamy pewności, czy świątynia Filipa i Jakuba była pierwszą, która powstała na terenie Żor. Według dawnych przekazów, mógł nią być drewniany kościółek Matki Boskiej, istniejący już w 1517 roku. Jednak nie przetrwały po nim żadne ślady. Mimo to, do dzisiejszych czasów zachowały się pewne elementy architektoniczne, które pozwalają sądzić, że niektóre mury obecnego kościoła mogą sięgać właśnie XIII wieku. Te tajemnicze, stare fragmenty murów stanowią unikatowy zabytek, który świadczy o nieustannej obecności kościoła w życiu miasta.

W ciągu wieków kościół kilkukrotnie ulegał przebudowie, szczególnie po niszczycielskich pożarach, które trawiły Żory – m.in. w 1661 i 1702 roku. Kolejne zmiany w strukturze kościoła wprowadzały nowe elementy, a najstarsze fragmenty murów przetrwały głównie dzięki ich solidnej konstrukcji i wielokrotnym odbudowom.

Mimo tego, że nie wszystkie sekrety murów kościoła św. Filipa i Jakuba zostały odsłonięte, jedno jest pewne: te XIII-wieczne pozostałości to nie tylko świadectwo duchowej tradycji, ale także dowód na trudną, często burzliwą historię tego miejsca. To właśnie te mury widziały niejedną modlitwę, dramatyczne pożary i odbudowę miasta.

Wnętrze kościoła św. Filipa i Jakuba – bogato zdobione ołtarze i historyczne dzwony

Wnętrze kościoła św. Filipa i Jakuba w Żorach to prawdziwa perła sztuki sakralnej, pełna bogato zdobionych elementów i niezwykłych historycznych pamiątek. Przechodząc przez główne wejście, natychmiast przenosicie się w świat gotyckiej architektury, której piękno i detale robią ogromne wrażenie. Kościół, odbudowany po wojennych zniszczeniach, zachował jednak wiele oryginalnych elementów, a także zyskał nowe, zachwycające detale, dzięki pracy wybitnych artystów.

Na szczególną uwagę zasługuje główny ołtarz, wykonany według projektu krakowskiego profesora Zbigniewa Wzorka. Ołtarz ten to trójkondygnacyjna konstrukcja pełna symboli religijnych, z ceramicznymi płaskorzeźbami. Na pierwszej kondygnacji widzimy ukoronowanie Matki Bożej, na drugiej świętych tysiąclecia, a na trzeciej – kościół walczący. Całość wieńczy symbol Trójcy Świętej, a poniżej znajdują się figury patronów kościoła, czyli św. Filipa i Jakuba. W samym centrum ołtarza umieszczono obraz Matki Bożej Miłosierdzia z Dzieciątkiem Jezus, który pochodzi z 1690 roku i dawniej znajdował się w kaplicy Linków.

Ołtarzowi głównemu towarzyszą dwa boczne ołtarze, harmonizujące z jego formą i kolorystyką. Z lewej strony znajdziecie ołtarz Świętej Rodziny, a z prawej strony figury św. Barbary, bł. Jadwigi i św. Katarzyny. Wszystkie te rzeźby zostały wykonane z drewna lipowego przez artystkę Janinę Reichert-Tołthową, nadając wnętrzu wyjątkowy charakter. Na bocznych ścianach kościoła znajdziecie także stacje drogi krzyżowej w formie płaskorzeźb autorstwa W. Brandtstetera, ukryte w niewielkich wnękach, które prowadzą wzrok ku prezbiterium.

Chór organowy, znajdujący się z tyłu kościoła, także zasługuje na uwagę. Zbudowany w 1969 roku przez zakład budowy organów z Rybnika, ma wyjątkowe brzmienie, które towarzyszy uroczystościom i nabożeństwom. Dodatkowo, całość wnętrza zdobią witraże, przedstawiające tajemnice różańca świętego, zaprojektowane przez artystę plastyka Łukasza Karnowskiego. Kolorowe szkło w połączeniu z monumentalną architekturą tworzy wrażenie majestatu i sakralnej atmosfery.

Oprócz dekoracji wnętrza, kościół św. Filipa i Jakuba słynie także z historycznych dzwonów, które towarzyszą jego historii od stuleci. Niestety, w czasie II wojny światowej dzwony zostały zrabowane przez hitlerowców i przetopione na amunicję. Dopiero w 1948 roku zamontowano małą sygnaturkę, która przypominała wiernym o dawnych czasach. Jednak prawdziwe odrodzenie nastąpiło w 1959 roku, kiedy to żorscy parafianie zebrali środki na nowe dzwony. Na ten cel zebrano 5 wagonów złomu, z którego odlanie nowych dzwonów powierzono ludwisarni w Dąbrowie Górniczej. Wtedy też powstały dzwony „św. Filipa i Jakuba” (1,6 t), „Matki Bożej” (900 kg), „św. Józefa” (620 kg) i „św. Barbary” (490 kg). Po raz pierwszy zabiły one 11 maja 1959 roku podczas Święta Ogniowego, które od tego czasu odbywa się co roku.

Ciekawostką jest, że w 2008 roku wymieniono trzy z czterech dzwonów, z wyjątkiem największego, czyli „Filipa i Jakuba”. Zamówienie realizowano w niemieckiej ludwisarni Rudolfa Pernera w Pasawie, a nowe dzwony w pełni oddają majestat i siłę dawnych dźwięków, które przez stulecia rozbrzmiewały nad miastem.

Pożary i odbudowa świątyni – największe zniszczenia w historii kościoła

Pożar, który wybuchł w Żorach 17 maja 1661 roku, to jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w historii miasta, a szczególnie w dziejach kościoła św. Filipa i Jakuba. W tym dniu ogień niemal doszczętnie zniszczył zarówno miasto, jak i samą świątynię. Żory, które były wówczas otoczone drewnianymi zabudowaniami, padły ofiarą szybko rozprzestrzeniającego się żywiołu. Pożar strawił prawie całe miasto, a ogień nie oszczędził też kościoła – jego dach, sklepienia, ołtarze i dzwony zostały całkowicie zniszczone.

Największe straty poniosła świątynia, której sklepienia runęły, a wnętrze uległo całkowitemu wypaleniu. Ołtarze, w tym główny ołtarz, spłonęły, a dzwony na wieży stopiły się pod wpływem wysokiej temperatury. Krzyż ołtarza rozpadł się, a cała struktura wnętrza kościoła uległa ogromnym zniszczeniom. Życie duchowe miasta na długo zostało zakłócone, a zniszczenia były tak duże, że ich odbudowa wymagała ogromnego wysiłku i czasu.

Odbudowę kościoła rozpoczął ksiądz dziekan Hallatsch, który w latach 1661-1662 postawił pierwsze filary. Dzięki temu w 1662 roku kościół otrzymał nowy dach, a prace kontynuował kolejny proboszcz, Jakub Mansen. Wprowadził on do kościoła liczne zmiany, co sprawiło, że w XVII wieku zaczęto nazywać świątynię „nowym kościołem”. Odbudowa obejmowała nie tylko dach i sklepienie, ale także nowe ołtarze, w tym bogato zdobiony ołtarz główny z rzeźbami i figurami patronów kościoła.

Najtrudniejszą częścią odbudowy była rekonstrukcja dzwonów, które zostały zniszczone w pożarze. W 1658 roku dziekan Hallatsch zakupił nowy wielki dzwon o nazwie „Filip i Jakub”, który zastąpił poprzednie, stopione dzwony. Ostatecznie, świątynia została całkowicie odbudowana i ponownie konsekrowana w 1652 roku, a kolejne prace wykończeniowe trwały przez następne lata, aż do końca XVII wieku.

Kaplica Matki Bożej Żorskiej – barokowa perełka przylegająca do świątyni

Kaplica Matki Bożej Żorskiej, wzniesiona w 1690 roku na polecenie burmistrza Żor Zygmunta Wacława Linka, to prawdziwa barokowa perełka przylegająca do murów kościoła św. Filipa i Jakuba. Kult Matki Bożej istniał w Żorach od wieków, ale to właśnie obraz Matki Bożej Miłosierdzia z 1690 roku, znany dziś jako obraz Matki Boskiej Żorskiej, nadał temu miejscu szczególne znaczenie. Obraz ten, namalowany na potrzeby nowo wybudowanej kaplicy, stał się centrum duchowej modlitwy maryjnej i do dziś cieszy się ogromnym szacunkiem wiernych.

Kaplica, zbudowana na planie koła i nakryta kopułą, służyła jako miejsce modlitwy i nabożeństw poświęconych Matce Bożej. W każdą środę odprawiano tu mszę za fundatora, burmistrza Linka, oraz jego rodzinę, odmawiając Litanię Loretańską i modlitwę „Sub tuum praesidium”. We wnętrzu kaplicy znajdowały się cztery malowidła ścienne przedstawiające sceny z życia Marii: zwiastowanie, nawiedzenie, wniebowzięcie i koronację, namalowane przez Jana Gajdę, słynnego malarza fresków kościelnych.

Obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, będący centralnym elementem kaplicy, otaczany był głęboką czcią. W 1719 roku, podczas wizytacji kościelnej, liczba wotów dziękczynnych przy obrazie była tak duża, że kaplicę określono jako „wdzięczną”. W 1793 roku doliczono się w kaplicy aż 67 darów wotywnych, z których część została sprzedana, a środki przeznaczono na pokrycie dachu kaplicy białą blachą.

Kaplica Matki Bożej Żorskiej nie tylko przetrwała burzliwe dzieje miasta, ale wciąż jest miejscem głębokiej modlitwy. Dziś obraz Matki Bożej Miłosierdzia przeniesiono do nawy głównej kościoła, gdzie wisi nad tabernakulum w ołtarzu głównym, pozostając symbolem duchowego dziedzictwa Żor.

Informacje praktyczne - msze, spowiedź w Żorach

Wizyta w kościele św. Filipa i Jakuba w Żorach to nie tylko duchowe przeżycie, ale także doskonała okazja do zanurzenia się w rytmie życia parafii, gdzie harmonogram nabożeństw i sakramentów dostosowany jest do potrzeb wiernych. Jeśli planujecie odwiedzić to miejsce, warto znać godziny Mszy świętych oraz dostępność do sakramentu spowiedzi.

Msze święte w dni powszednie odbywają się codziennie o godzinie 7:00 i 18:00, dzięki czemu łatwo dopasować porę nabożeństwa do Waszych planów. Niedzielne Msze są jeszcze bardziej zróżnicowane pod względem godzin, co pozwala na wybór najbardziej dogodnej pory. Msze odprawiane są o 6:00, 7:30, 9:00, 11:00, 15:00, 17:00 oraz 20:30, co daje naprawdę szeroki wachlarz możliwości uczestnictwa.

Sakrament spowiedzi jest dostępny przed każdą Mszą świętą zarówno w kościele, jak i w salce parafialnej, co szczególnie ułatwia dostęp do tej formy sakramentu. Dla tych, którzy potrzebują więcej czasu na spowiedź, warto skorzystać z piątkowej opcji od 6:30 do 18:00 w stałym konfesjonale. W soboty również możecie przystąpić do spowiedzi między 17:00 a 18:00, co daje możliwość przygotowania się na niedzielną Mszę.

Kancelaria parafialna otwarta jest w dogodnych godzinach – w poniedziałki od 7:30 do 10:00, we wtorki i środy od 15:00 do 17:30, a także w piątki rano od 7:30 do 10:00. Warto jednak pamiętać, że w czwartki kancelaria jest nieczynna.

Jeśli planujecie chrzest dziecka, warto wiedzieć, że chrzty odbywają się w drugą niedzielę każdego miesiąca o godz. 15:00. Z kolei Msza święta dla rocznych dzieci ma miejsce w trzecią niedzielę miesiąca o tej samej porze. Zgłoszenia na te uroczystości przyjmowane są z wyprzedzeniem, co najmniej dwa tygodnie wcześniej, w kancelarii parafialnej.

Szlak Żorków w Żorach – odkryj unikalne figurki w różnych zakątkach miasta

Szlak Żorków to nietypowa atrakcja, która zachęca do odkrywania Żor w zupełnie nowy sposób. Rozsiane po różnych zakątkach miasta figurki sympatycznych Żorków, inspirowanych miejską maskotką, tworzą wyjątkowy szlak turystyczny. Każda z figurek ma swój indywidualny charakter, styl i miejsce, w którym została ukryta, co czyni spacer po Żorach nie tylko ciekawym, ale i pełnym niespodzianek. To idealna zabawa dla małych i dużych – poszukiwanie Żorków to sposób na poznanie historii miasta oraz jego urokliwych zakątków. Gotowy na przygodę?

• Ile Żorków jest w Żorach?
• Czym są Żorki i jaka jest ich rola w historii miasta
• Najciekawsze lokalizacje figurek Żorków, które warto odwiedzić

Ile Żorków jest w Żorach?

W Żorach możecie znaleźć dzisiaj 12 Żorków, czyli uroczych, brązowych figurek rozsianych po całym mieście. Te małe postaci nie tylko bawią, ale przede wszystkim opowiadają historię Żor, które mają za sobą ponad 740 lat istnienia. Figurki powstały w 2012 roku, by uczcić rocznicę założenia miasta i są teraz nieodłącznym elementem miejskiego krajobrazu. Każdy Żorek związany jest z ważnym miejscem lub symbolizuje różne aspekty życia w Żorach – od historii, przez kulturę, aż po codzienne sprawy mieszkańców.

Jeśli zdecydujecie się na spacer po mieście, podążając Szlakiem Żorków, natkniecie się na różnorodne postaci, takie jak Żorek rycerz na Rynku, Żorek z książką przed Miejską Biblioteką Publiczną czy Żorek strażak przed Komendą Straży Pożarnej. Każda z tych figurek ma swoją unikalną historię, a odkrywanie ich to świetna okazja, aby lepiej poznać miasto i jego sekrety.

Czym są Żorki i jaka jest ich rola w historii miasta

Żorki to seria uroczych, brązowych figurek, które stanowią wyjątkową atrakcję w Żorach. Każda z tych postaci symbolizuje nie tylko różne aspekty życia miasta, ale też jego historię i tradycje. Powstały w 2012 roku z okazji 740. rocznicy założenia Żor, by uczcić bogatą przeszłość miasta, której korzenie sięgają XIII wieku. Figurki rozsiane są po całym mieście i można je odkrywać, podążając Szlakiem Żorków. Każdy Żorek jest związany z konkretnym miejscem lub zawodem, tworząc opowieść o mieście, jego kulturze i codziennym życiu.

Maskotką miasta jest Żorek, radosny, płomykowy bohater, który symbolizuje więź Żor z ogniem i corocznym Świętem Ogniowym. O postaci Żorka przygotowaliśmy osobny tekst, aby jeszcze bardziej przybliżyć Wam tę sympatyczną maskotkę oraz jej szczególne miejsce w sercach mieszkańców.

Najciekawsze lokalizacje figurek Żorków, które warto odwiedzić

Odkrywanie Szlaku Żorków w Żorach to doskonały sposób na poznanie miasta w pełen przygód i zabawy sposób. Figurki Żorków, które znajdziecie w różnych częściach Żor, są nie tylko uroczą atrakcją, ale też opowiadają historie związane z ważnymi miejscami, tradycjami i codziennym życiem miasta. Oto kilka z najciekawszych lokalizacji, które zdecydowanie warto odwiedzić:

1. Żorek uczeń – znajduje się pod Szkołą Podstawową nr 3, przypominając o roli edukacji w życiu młodych mieszkańców miasta.

2. Żorek Brat Kurkowy – spotkacie go przed siedzibą Kurkowego Bractwa Strzeleckiego, organizacji o długiej i honorowej tradycji strzeleckiej, która ma swoje korzenie w średniowieczu.

3. Żorek i Żorka – para młoda – zlokalizowana przy ul. Księdza Piotra Klimka, jest symbolem miłości i wspólnoty w mieście, a figurki często odwiedzają młode pary, aby uczcić swoje śluby.

4. Żorek rycerz – jedna z najbardziej charakterystycznych figurek na żorskim Rynku. Symbolizuje odwagę i historyczne korzenie miasta, którego początki sięgają średniowiecza.

5. Żorek z rolką filmową – ten kinoman stoi pod kinem "Na Starówce" i jest hołdem dla kultury filmowej oraz lokalnych wydarzeń kulturalnych, które często odbywają się w tym miejscu.

6. Żorek ze sztućcami – pierwotnie znajdował się pod Barem Mlecznym "Krówka" na skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Biskupa, a teraz zdobi taras nowej lokalizacji lokalu przy ul. Szeptyckiego. To ulubieniec lokalnych smakoszy, nawiązujący do tradycji tanich, ale smacznych posiłków serwowanych w barze.

7. Żorek harcerz – przed kamienicą przy ul. Dworcowej 7, upamiętnia zaangażowanie żorskich harcerzy w życie społeczne miasta.

8. Żorek baseballista – usytuowany przy Trakcie Piastowskim, niedaleko boiska baseballowego, odzwierciedla pasję miasta do tego nietypowego w Polsce sportu, który w Żorach ma swoje miejsce i fanów.

9. Żorek policjant – możecie go spotkać przed siedzibą Komendy Miejskiej Policji. Przypomina o bezpieczeństwie i służbie, jakie policja pełni na rzecz mieszkańców.

10. Żorek strażak – dumnie stoi przed Komendą Państwowej Straży Pożarnej, symbolizując odwagę strażaków i ich gotowość do walki z żywiołem ognia, co w szczególności nawiązuje do historii Żor, związanej z pożarami.

11. Żorek z książką – ten mądry Żorek znajduje się przy Miejskiej Bibliotece Publicznej, przypominając o wartości wiedzy i literatury, które odgrywają istotną rolę w życiu mieszkańców.

12. Żorek z pochodnią – figurka, która pierwotnie znajdowała się przy ul. Księdza Piotra Klimka, została przeniesiona do Muzeum Ognia przy ul. Huloki, po tym, jak kilka razy była niszczona. Ta figurka szczególnie nawiązuje do historii wielkiego pożaru w Żorach z 1702 roku i do corocznie obchodzonego Święta Ogniowego.

Podążając Szlakiem Żorków, możecie nie tylko odkryć ważne miejsca w Żorach, ale też poznać historię miasta w bardzo przyjazny i kreatywny sposób. Pierwszy Żorek z książką pojawił się w 2012 roku na bloku granitowym blisko fontanny na Rynku, inaugurując całą serię figurek, które od tego czasu przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i mieszkańców.

Jeśli jesteście miłośnikami odkrywania ukrytych skarbów, Żorki na pewno dostarczą Wam sporo radości i pozwolą lepiej zrozumieć unikalny charakter tego śląskiego miasta.